Op vrijdag 12 april vond in het Sint-Janscentrum te Den Bosch een symposium plaats, georganiseerd door de gezamenlijke drie ‘Gregoriusverenigingen’ van de bisdommen Breda, Den Bosch en Roermond. Een 80-tal deelnemers was present. Hoofdmoot van de dag was de voordracht door theoloog en musicus Hanna Rijken. Op voorhand is gesproken over het karakter van de dag: de problemen in de kerkmuziek zijn helder, maar waar zit de hoop? Waar dromen we van als kerkmusici en wat doen we eraan onze dromen te realiseren?
Deze positieve insteek straalde door het hele programma heen. Hanna Rijken schetste een nuchter beeld van de stand van zaken – op zich niet om vrolijk van te worden – maar leidde het gehoor tegelijkertijd langs allerhande ‘oases in het dorre land’. De grootste hoop die we koesteren is het gegeven dat geloof en kerkmuziek het altijd moeten hebben van inspirerende plekken die een uitstraling kennen. Voila: de missionaire kerk.
En om uitstraling te kunnen hebben is het niet per se noodzakelijk dat er een groot meerstemmig koor aantreedt, maar een cantor of een kleine groepje gregoriaanszangers of welke muziek dan ook, kan voldoende zijn om begeesterd te raken. Veel nadruk werd gelegd op de authenticiteit van de kerkmuziek, danwel van de verzorging van de viering. Waar in het verleden wellicht eenzijdig gekeken werd naar kwaliteit en kwantiteit (niet dat die nu niet meer belangrijk zijn!) is het nu vooral zaak oog en hart te hebben voor authentieke vieringen, waar alles met elkaar rijmt en klopt. Eenvoudig en/maar/doch goed, is het motto. Geloofsgemeenschappen waar mensen dat kunnen ervaren en beleven werken als balsem voor de ziel, als vluchtheuvels in het bestaan.
Hoewel de getallen detoneren merken we tegelijkertijd een nieuwe beweging. Er is een hunkering te bespeuren naar schoonheid en waardigheid, verhevenheid en heiligheid (beauty and holiness). Hanna werkte dit alles bemoedigend uit in een tien-dromen-plan. Deze voordracht zal spoedig in verschillende gremia gepubliceerd worden. Een tweetal kleine quotes: al het goede is ooit ergens begonnen, en ‘geld volgt plan’, in plaats van andersom.
Frans Bullens en Han Akkermans vroegen in hun workshop aandacht voor de muziek in de missionaire parochie. Het heeft geen zin langs alles de lat van de traditionele beoordeling te leggen: mensen moeten erdoor geraakt kunnen worden, een wauw-effect kan een goede binnenkomer zijn. Ook hier geldt het aspect van de authenticiteit en de betrokkenheid. Je hebt het niet allemaal en niet helemaal in de hand, maar je kunt (en moet) wel de voorwaarden scheppen die het mogelijk tot iets goeds en moois kunnen maken. Een goede verdeling tussen koor- en samenzang is onontbeerlijk voor actieve deelname.
Jan van de Laar nam met zijn cantorgroep uit de Lambertuskerk in Helmond de deelnemers mee langs Klinkend Materiaal. Wat is er op de markt en hoe voer je het uit? Hij liet zien dat met eenvoudige middelen en toegewijde zangers veel mogelijk is, ook in de samenzang. Hanna Rijken sloot zich in haar workshop daarbij aan.
De dag werd dubbel besloten: eerst met een inspirerende vesperviering en zeer bemoedigende woorden van Mgr. De Korte, en daarna met een rijkelijk buffet en een feestelijk slot van een mooie dag. De eerste reacties waren positief: je ging geïnspireerd naar huis, naar je parochie, naar je koor en geloofsgemeenschap.
De drie organiserende bisdommen
